Redresör terimi, AC gerilimin DC gerilime çevrilmesini sağlayan elektronik cihazlar için kullanılmaktadır. Doğrultucu (Rectifier) olarak da anılan bu devrelerden en popüler olanı sağladığı birçok avantaj ile tam dalga doğrultucu devredir. Bu doğrultma işlemi yaygın olarak diyot ve tristör gibi devre elemanlarıyla yapılmaktadır. Tristör ile yapılanlar, gerilim seviyesi kontrol edilerek daima istenilen değerde sabit bir DC gerilim elde etmek amacıyla sıklıkla kullanılır. Sabit değerde bir DC gerilimin en çok ihtiyaç duyulduğu durum ise akü şarj devreleridir. Bu nedenle, redresör denilince akla ilk olarak bir akü şarj cihazı gelmektedir.
Tüm bu bilgilerin ışığında redresörün tanımı, “akü şarj etmek amacıyla kullanılan AC/DC dönüştürücü cihazlardır” olarak yapılmaktadır.
Redresör nerelerde kullanılır?
DC gerilime ihtiyaç duyulan tüm uygulamalarda redresörler kullanılabilir. Özellikle kesintisiz DC gerilim ihtiyacı duyulan uygulamalarda redresörler tercih edilirler. DC UPS olarak da adlandırılabilen bu sistemlerde, şebeke varken redresör akü gruplarını uygun yöntemle şarj ederken, sistem yükünü de besler. Şebeke gittiğinde ise kritik yüklerin beslemesi akü gruplarından sağlanır.
Redresörlerin başlıca kullanım alanları aşağıdaki gibidir.
- Trafo Merkezleri
- Enerji Santralleri
- Demiryolları
- Telekomünikasyon
- Hastaneler
- Petrol ve Gaz Boru Hatları
- Kimya, Madencilik ve Metalürji
- Endüstriyel Tesisler
Redresör tipleri nelerdir?
Endüstride kullanılan redresörler en temelde giriş faz sayısına ve akü grubuyla birlikte tasarıma sahip olup olmamasına göre gruplandırılır. Giriş faz sayısına göre redresörler, Monofaze (Tek Fazlı) ve Trifaze (Üç Fazlı) olarak gruplandırılır. Akü grubuyla birlikte tasarıma sahip olup olmamasına göre redresörler, Akü Kabinli Redresörler, olarak gruplandırılır.
Redresör nasıl seçilir?
Redresör seçimi yapılırken sırasıyla aşağıdaki adımlar izlenmelidir.
- Sistem Nominal Gerilimi; İlk olarak kullanılacak sistemin nominal gerilimi belirlenir. Endüstride uygulamaya göre değişen ve sık olarak kullanılan DC nominal gerilimler şu şekildedir. 12 V – 24 V – 48 V – 110 V – 125 V – 220 V
- Sistem Yüklerinin Belirlenmesi ;Sistemin seçilen nominal gerilime göre sürekli ve anlık yükleri, beslenecek cihaz ve makinalara göre belirlenir.
- Akü Tipinin Belirlenmesi; Tesis ve uygulama özelliklerine göre uygun akü tipi belirlenmelidir.
- Akü Kapasitesinin Belirlenmesi;Sistem gerilimi, güç tüketimleri (sistem yükleri) ve şebeke yokken gerekli besleme sine (otonomi) göre akü kapasite hesabı yapılır.
- Redresör Çıkış Akımının Belirlenmesi; Akü kapasite değerine göre akü şarj akımı ve sistemin sürekli çekeceği sabit yük dikkate alınarak redresör çıkış akımı belirlenir.
- Redresör Giriş Faz Sayısının Belirlenmesi; Belirlenen redresör akım ve gerilimine göre redresör çıkış gücü hesaplanır. Birkaç kW’a kadar olan düşük güç gereksinimi duyulan uygulama veya tesislerde monofaze redresörler tercih edilir. Yüksek güç, düşük ripple (dalgalılık) içeren DC gerilim ve düşük giriş harmoniği istenen uygulamalarda ise trifaze redresörler tercih edilir.
- Redresör Kabin Yapısının Belirlenmesi; Redresör giriş faz sayısı, çıkış gücü ve akü kapasitesine göre elverişli olan tasarımlar, akü kabinli olarak tercih edilerek, daha kompakt ve işletmesi daha kolay olan bir sistem kurulabilir.
Yüksek akü kapasitesi ve yüksek redresör güçlerinde ise kaçınılmaz olarak bağımsız sistemler tercih edilmek zorundadır. Belirli bir akü kapasitesine kadar harici akü rafları veya dolapları tercih edilerek akü sistemlerinin düzenli ve izlenebilir olması sağlanabilir.
